Dziś temat ważny, ponieważ to główny powód emigracji z kraju – praca. Z dniem 1 maja 2011 r. Szwajcaria otworzyła swój rynek pracy dla obywateli tzw. EU-8, czyli krajów, które wstąpiły do Unii Europejskiej w 2004 r., w tym Polski. Obywatele polscy otrzymali możliwość podjęcia legalnej pracy w Szwajcarii bez konieczności ubiegania się o specjalne zezwolenie, o których była mowa w poprzednich wpisach. Rada Federalna Konfederacji Szwajcarskiej postanowiła wprowadzić z dniem 1 maja 2012 roku ponownie ograniczenia w liczbie zatrudnionych w postaci tzw. kontyngentu, który wynosi 545 pozwoleń na kwartał. Po wyczerpaniu kontyngentu w danym kwartale nie będą wydawane kolejne pozwolenia. Dnia 24 kwietnia 2013 roku Rada Federalna postanowiła o przedłużeniu tego ograniczenia o kolejny rok. Restrykcje dotyczą jedynie pozwoleń na pracę wydawanych na czas nieokreślony i dłuższy niż rok (tzw. pozwolenie B). Pozwolenia na pobyt wydawane na okres od 3 do 12 miesięcy (tzw. pozwolenie L) nie są objęte ograniczeniami.
Chcąc legalnie przebywać na terytorium Szwajcarii w celu wykonywania pracy (przez okres dłuższy niż 3 miesiące) należy spełnić jeden z poniższych warunków:
– zawarcie umowy o pracę na czas określony lub nieokreślony z firmą prowadzącą działalność na terenie Szwajcarii;
– oddelegowanie do pracy w Szwajcarii przez jedną z firm krajów członkowskich UE/EFTA (UE- Unia Europejska, EFTA- Europejskie Stowarzyszenie Wolnego Handlu, do którego należą: Islandia, Lichtenstein, Norwegia i Szwajcaria);
– samozatrudnienie (działalność gospodarcza na własny rachunek) w jednym z krajów członkowskich UE/EFTA oraz realizacja kontraktu w Szwajcarii na zasadzie samozatrudnienia (umowa zlecenie/ umowa o dzieło).
Pracownicy zatrudnieni w Szwajcarii mają prawo do warunków pracy i płacy typowej dla danej branży i regionu. Nie istnieje pojęcie ogólnej płacy minimalnej. W poszczególnych branżach zawarto porozumienia zbiorowe regulujące obowiązujące warunki pracy. Układ zbiorowy pracy (po niemiecku GAV – Gesamtarbeitsvertrag) stanowi swego rodzaju umowę zawieraną przez związki zawodowe z pracodawcami bądź organizacjami pracodawców. Jego postanowienia są zawsze korzystniejsze od tych, które proponuje szwajcarski kodeks pracy. Ten drugi przewiduje bowiem maksymalny czas pracy od 45 (przy sprzedaży w dużych przedsiębiorstwach handlu detalicznego) do 50 godzin (dla pozostałych zatrudnionych nie wykonujących samodzielnej działalności zarobkowej) oraz urlop, którego długość wynosi jedynie 4 tygodnie (20 dni roboczych). Osobom poniżej 20 roku życia przysługuje 5 tygodni urlopu. Większość branż objęta jest regulacjami układów zbiorowych pracy, które dotyczą wszystkich pracowników bez względu na pochodzenie. Branże te to m.in. budownictwo, hotelarstwo, gastronomia, usługi sprzątające oraz praca w gospodarstwie domowym. Sektorem, który nie posiada odrębnego układu zbiorowego pracy jest rolnictwo. Postanowienia układów zbiorowych pracy są przez związki zawodowe okresowo negocjowane i mogą ulegać zmianom. Dlatego też warto upewnić się czy wysokość wypłacanego Wam wynagrodzenia odpowiada obowiązującemu w danym momencie minimum. Wykaz aktualnych układów zbiorowych dostępny jest na stronie www.gav-service.ch lub na stronie internetowej www.unia.ch.
Poszukiwania pracy są i trzeba podejść do sprawy szczerze, bardziej niż trudne. Bez wykształcenia czy też doświadczenia zdobytego w Szwajcarii szanse na satysfakcjonującą pracę są niewielkie. Nie mówiąc już o braku znajomości języka niemieckiego. Ale jak wiadomo, nie ma rzeczy niemożliwych. Z pomocą dążą tu albo tzw. Vitamin B (Beziehung), czyli kontakty lub też bardzo liczne biura pracy tymczasowej. Innym rozwiązaniem jest zatrudnienie się najpierw w firmie międzynarodowej, a następnie przejście do firmy szwajcarskiej. Droga do wymarzonej pracy za granicą jest i będzie drogą dłuższą i trudniejszą, ponieważ Szwajcaria to kraj dla ludzi ambitnych i cierpliwych. Ambitna jestem, ale z cierpliwością u mnie gorzej… Na pytanie czy warto? Odpowiadam bez wahania, że tak. Nikogo nie namawiam ani też nie odżegnuję od decyzji o opuszczeniu naszego kraju. Niemniej wyjazd jest wyzwaniem, a wrócić można zawsze…
Oto kilka stron internetowych, które powinny pomoc Wam w poszukiwaniu pracy:
www.seco.admin.ch
www.jobpilot.ch
www.jobs.ch
www.manpower.ch
www.adecco.ch
Spółki prawa handlowego: zefix.admin.ch
Pozostałe propozycje
Źródło: Personalarbeit im Umfeld der Anspruchsgruppen für Personalassistenten, Nicole Messi, Clarise Pifko, 2013; Ambasadya Rzeczypospolitej Polskiej w Bernie
A jak Wasze poszukiwania pracy? Podziel się ze mną swoimi doświadczeniami!
blondeswitzerland 